Doel: De rol van de chemie in het dagelijkse leven
aantonen : onze voeding - de landbouw. |
De stijging
van de wereldbevolking doet de vraag naar voedsel toenemen. Dit komt erop
neer dat alle beschikbare landbouwgrond zo optimaal mogelijk benut moet
worden. In de verwezenlijking van deze doelstelling neemt de chemie een
zeer belangrijke plaats in. De overstap van een dor gebied naar een bebouwbaar
akkerland komt mede door het stimuleren van de plantengroei (meststoffen,
gemodificeerde zaden en bodembevochtigers) en door gerichte plantenbescherming
(insekticiden, feromonen en herbiciden).
Meststoffen
Planten
bevatten fosfor, stikstof, zuurstof, calcium, kalium en magnesium. Om
te groeien onttrekken de planten deze stoffen aan de bodem, terwijl de
rest van de nodige stoffen via de fotosynthese (CO2 en H2O)aangemaakt
wordt. Daardoor verarmt de bodem en opdat men hem zou kunnen gebruiken
voor verdere plantenteelt moet deze verarming gecompenseerd worden door
het toevoegen van de verdwenen chemische stoffen aan de bodem. Dit zijn
meststoffen.
Stikstof
wordt meestal in de vorm van ammoniumnitraat (NH4NO3)
aangeboden.
Fosfor wordt
toegediend als een in water oplosbaar fosfaat. Daarbij maakt men gebruik
van calciumfosfaat Ca3(PO4)2, dat na
behandeling met zwavelzuur in water oplosbaar wordt en in de grond kan
doordringen. Het is door deze toepassing dat zwavelzuur de meest geproduceerde
chemische verbinding ter wereld is.
Kalium wordt toegediend in de vorm van KCl.
Omwille van
die drie elementen spreekt men ook van NPK-meststoffen.
|
|
Gemodificeerde
zaden.
Door
gebruik te maken van de kennis in de biochemie en gentechnologie, slagen
biochemici erin om meer veredelde gewassen te maken, die meer opbrengen
dan voorheen en die zelf hun eigen insekticide kunnen aanmaken.
Bodembevochtigers
Door
specifieke polymeren te mengen met grond, kan men de waterhuishouding
van deze laatste beter regelen. Deze polymeren hebben de eigenschap het
water veel beter vast te houden. Zo kan men ook zandbodems en woestijngronden
met slechts een minimale hoeveelheid water vruchtbaar maken.
Insekticiden
Een
plaats waar veel planten van een zelfde soort bijeenstaan is een voedingsparadijs
voor insekten.
Aangezien nu die planten bedoeld zijn voor de voeding van de mens en niet
van zijn concurrenten, de insekten, gebruikt de mens chemische stoffen
om deze concurrenten te elimineren zonder dat hij er nadeel van ondervindt
(bv. Organische fosforverbindingen). Selectieve en weinig milieubelastende
insekticiden zijn produkten die door de chemie ter beschikking worden
gesteld.
Feromonen
Wanneer
een landbouwer nadeel ondervindt van één bepaald schadelijk
insekt, kan hij gebruik maken van een lokstof gecombineerd met gif dat
enkel op dit diertje een uitwerking heeft. Deze lokstoffen worden eerst
in minieme hoeveelheden verzameld en de structuur wordt bepaald. Daarna
maken chemici de verbinding. Hiermee kan bijvoorbeeld selectief één
type rupsen van planten weggehouden worden, zonder de
andere (nuttige) insekten te storen.
Herbiciden
Onkruid
concurreert met de nuttige voedingsplanten voor de voedingsstoffen van
de bodem en belet de groei ervan. Ook bij het oogsten stoort dit het werk
van de mens. Daarom heeft men chemische verbindingen ontwikkeld (amides,
triazines, en ureumverbindingen) die het onkruid beletten te groeien,
zonder dat de nuttige planten er nadeel van ondervinden.
Deze componenten worden gebruikt om onkruid selectief te verdelgen. Mede
door ver doorgedreven onderzoek, maakt men ook verbindingen die volledig
biodegradeerbaar zijn en maar op één type onkruid inwerken.
|