I01 Chemie verbetert de kwaliteit van ons leven.

Doel: De rol van de chemie in het dagelijkse leven aantonen : onze voeding - de landbouw.

De stijging van de wereldbevolking doet de vraag naar voedsel toenemen. Dit komt erop neer dat alle beschikbare landbouwgrond zo optimaal mogelijk benut moet worden. In de verwezenlijking van deze doelstelling neemt de chemie een zeer belangrijke plaats in. De overstap van een dor gebied naar een bebouwbaar akkerland komt mede door het stimuleren van de plantengroei (meststoffen, gemodificeerde zaden en bodembevochtigers) en door gerichte plantenbescherming (insekticiden, feromonen en herbiciden).

Meststoffen
Planten bevatten fosfor, stikstof, zuurstof, calcium, kalium en magnesium. Om te groeien onttrekken de planten deze stoffen aan de bodem, terwijl de rest van de nodige stoffen via de fotosynthese (CO2 en H2O)aangemaakt wordt. Daardoor verarmt de bodem en opdat men hem zou kunnen gebruiken voor verdere plantenteelt moet deze verarming gecompenseerd worden door het toevoegen van de verdwenen chemische stoffen aan de bodem. Dit zijn meststoffen.

Stikstof wordt meestal in de vorm van ammoniumnitraat (NH4NO3) aangeboden.

Fosfor wordt toegediend als een in water oplosbaar fosfaat. Daarbij maakt men gebruik van calciumfosfaat Ca3(PO4)2, dat na behandeling met zwavelzuur in water oplosbaar wordt en in de grond kan doordringen. Het is door deze toepassing dat zwavelzuur de meest geproduceerde chemische verbinding ter wereld is.
Kalium wordt toegediend in de vorm van KCl.

Omwille van die drie elementen spreekt men ook van NPK-meststoffen.




 

Gemodificeerde zaden.
Door gebruik te maken van de kennis in de biochemie en gentechnologie, slagen biochemici erin om meer veredelde gewassen te maken, die meer opbrengen dan voorheen en die zelf hun eigen insekticide kunnen aanmaken.

Bodembevochtigers
Door specifieke polymeren te mengen met grond, kan men de waterhuishouding van deze laatste beter regelen. Deze polymeren hebben de eigenschap het water veel beter vast te houden. Zo kan men ook zandbodems en woestijngronden met slechts een minimale hoeveelheid water vruchtbaar maken.

Insekticiden
Een plaats waar veel planten van een zelfde soort bijeenstaan is een voedingsparadijs voor insekten.
Aangezien nu die planten bedoeld zijn voor de voeding van de mens en niet van zijn concurrenten, de insekten, gebruikt de mens chemische stoffen om deze concurrenten te elimineren zonder dat hij er nadeel van ondervindt (bv. Organische fosforverbindingen). Selectieve en weinig milieubelastende insekticiden zijn produkten die door de chemie ter beschikking worden gesteld.

Feromonen
Wanneer een landbouwer nadeel ondervindt van één bepaald schadelijk insekt, kan hij gebruik maken van een lokstof gecombineerd met gif dat enkel op dit diertje een uitwerking heeft. Deze lokstoffen worden eerst in minieme hoeveelheden verzameld en de structuur wordt bepaald. Daarna maken chemici de verbinding. Hiermee kan bijvoorbeeld selectief één type rupsen van planten weggehouden worden, zonder de
andere (nuttige) insekten te storen.

Herbiciden
Onkruid concurreert met de nuttige voedingsplanten voor de voedingsstoffen van de bodem en belet de groei ervan. Ook bij het oogsten stoort dit het werk van de mens. Daarom heeft men chemische verbindingen ontwikkeld (amides, triazines, en ureumverbindingen) die het onkruid beletten te groeien, zonder dat de nuttige planten er nadeel van ondervinden.
Deze componenten worden gebruikt om onkruid selectief te verdelgen. Mede door ver doorgedreven onderzoek, maakt men ook verbindingen die volledig biodegradeerbaar zijn en maar op één type onkruid inwerken.